چگونه می‌توانیم به طور همزمان به موفقیت و رشد و شکوفایی فرزندانمان کمک کنیم؟
وقتی موضوع تحصیل بچه ها به میان می آید، پدر و مادران اغلب افراط یا تفریط را پیشه می کنند؛ یا نسبت به این مساله بی توجه هستند یا بیش از حد نگران.
چگونه می‌توانیم بهطور همزمان به موفقیت و رشد و شکوفایی فرزندانمان کمک کنیم؟
متخصصان به ما کمک می‌کنند تا به شکل درست در این زمینه رفتار کنیم.
● کمک به علاقه کودک به یادگیری:
کودک از همان اوان کودکی، میل به یادگیری را نشان می‌دهد؛ بدنش را لمس می‌کند، و بعد اشیایی که در اطرافش وجود دارند را در دستانش می‌گیرد. اولین نقشی که والدین در این زمینه دارند این است که به این کنجکاوی طبیعی کمک کنند. این کمک خیلی زود از سنین بسیار پایین آغاز می‌شود.
دونالد وینیکوت، متخصص اطفال و روان‌درمانگر انگلیسی از یک بازی که آن‌را «معرفی اشیا»
می‌نامد، صحبت می‌کند: اشیا را به کودک نشان می‌دهید و در عین حال نام
آنها را همراه با لبخند بر زبان می‌آورید، سپس به او اجازه می‌دهید آن را
در دستانش بگیرد. بعد‌ها وقتی کودک بزرگ تر شد مثلا طی سفر یا بازدید از
موزه ها او را به فرهنگ علاقه مند می‌کنید…
کودک باید ایفاگر نقش بماند و پدر و مادر در تکامل و پیشرفتش از او حمایت کنند.
● نقش معلم را برایش ایفا نکنید:
در مهد کودک و دوران ابتدایی، بین نقش والدین و معلم تقریبا تفاوتی وجود ندارد: برای کودک کتاب می‌خوانند، شمردن را به او یاد می‌دهند و او را تشویق می‌کنند نقاشی بکشد… اما لازم است همگام با رشد کودک، نقش والدین و معلمان از یکدیگر مشخص شود.
این بدان معنا نیست که خود را از آموزش به کودک منع کنیم بلکه از ایفاکردن نقش معلم خودداری کنیم. چنانچه خواسته شما از فرزندتان بیش از حد باشد و همه چیز حالت تربیتی و آموزشی داشته باشد، قطعا این خطر وجود دارد که او را نسبت به هر گونه یادگیری دلزده کنید.
در مهد کودک و دوران ابتدایی، بین نقش والدین و معلم تقریبا تفاوتی وجود ندارد: برای کودک کتاب می‌خوانند، شمردن را به او یاد می‌دهند و او را تشویق می‌کنند نقاشی بکشد… اما لازم است همگام با رشد کودک، نقش والدین و معلمان از یکدیگر مشخص شود.
این بدان معنا نیست که خود را از آموزش به کودک منع کنیم بلکه از ایفاکردن نقش معلم خودداری کنیم. چنانچه خواسته شما از فرزندتان بیش از حد باشد و همه چیز حالت تربیتی و آموزشی داشته باشد، قطعا این خطر وجود دارد که او را نسبت به هر گونه یادگیری دلزده کنید.
علاوه بر آن، در رابطه پدر و مادر- فرزندی، رابطه عاطفی
از اهمیت بسیارزیادی برخوردار است. پدر یا مادر می‌خواهند آمال و آرزوهای
خود یا روند دوران تحصیلی خودشان را در مورد دختر یا پسرشان پیاده کنند.
فرزند برای آنکه نسبت به پدر و مادر و معلمش «وفادار»بماند، سعی می‌کند خواسته ی آنان را عملی کند و در این صورت احتمال دارد دچار تعارض شود.
● علاقه:
برای یک کودک، علاقه داشتن به تحصیل او به معنای علاقه داشتن به خود او است.اما زندگی تحصیلی او در کتاب و دفترش خلاصه نمی‌شود. صحبت در مورد مدرسه این فرصت را به او می‌دهد تا در مورد دوستانش، معلمان، فعالیت‌هایش، مشکلاتش، رویاهایی که در مورد شغل آینده‌‌اش در سر دارد و … با او گفت وگو کنید.
برای یک کودک، علاقه داشتن به تحصیل او به معنای علاقه داشتن به خود او است.اما زندگی تحصیلی او در کتاب و دفترش خلاصه نمی‌شود. صحبت در مورد مدرسه این فرصت را به او می‌دهد تا در مورد دوستانش، معلمان، فعالیت‌هایش، مشکلاتش، رویاهایی که در مورد شغل آینده‌‌اش در سر دارد و … با او گفت وگو کنید.
● خصوصیات او را بشناسید:
از طریق این گفت و گوها، پدر و مادر موفق می‌شوند به علایق، نقاط ضعف و قوت فرزندشان پی ببرند. به عبارتی، فرزند خود را همان گونه که هست بشناسند، نه آن گونه که تصور می‌کنند هست یا می‌خواهند باشد. بدین‌ترتیب از تحمیل خواسته‌های شخصی و روند تحصیلی خود به او خود داری می‌کنیم.
از طریق این گفت و گوها، پدر و مادر موفق می‌شوند به علایق، نقاط ضعف و قوت فرزندشان پی ببرند. به عبارتی، فرزند خود را همان گونه که هست بشناسند، نه آن گونه که تصور می‌کنند هست یا می‌خواهند باشد. بدین‌ترتیب از تحمیل خواسته‌های شخصی و روند تحصیلی خود به او خود داری می‌کنیم.
● اهداف مشخصی را با او تعیین کنید:
موفقیت تحصیلی کودک شامل «قراردادی» است که بین او و والدینش گذاشته می‌شود و بر مبنای اهدافی مشخص و قابل‌دسترس است؛ مثلا «در این ساعت باید کارهایت را انجام داده باشی»، «قبل از اینکه دوباره بهت سر بزنم، باید برنامه ای بریزی و نوشتنی‌هایت را نوشته باشی»، «قبل از پایان ۳ماه، در این درس باید پیشرفت کرده باشی» و… موعد مقرری که هریک از طرفین باید آن را رعایت کنند کمک می‌کند تا کودک کنترل زمان را یاد بگیرد و کارش را بهطور سازنده و با انگیزه دنبال کند.
موفقیت تحصیلی کودک شامل «قراردادی» است که بین او و والدینش گذاشته می‌شود و بر مبنای اهدافی مشخص و قابل‌دسترس است؛ مثلا «در این ساعت باید کارهایت را انجام داده باشی»، «قبل از اینکه دوباره بهت سر بزنم، باید برنامه ای بریزی و نوشتنی‌هایت را نوشته باشی»، «قبل از پایان ۳ماه، در این درس باید پیشرفت کرده باشی» و… موعد مقرری که هریک از طرفین باید آن را رعایت کنند کمک می‌کند تا کودک کنترل زمان را یاد بگیرد و کارش را بهطور سازنده و با انگیزه دنبال کند.
● درس خواندن را برایش معنادار کنید:
برای آنکه کودک برای درس خواندن انگیزه داشته باشد و احساس مسولیت کند باید درک کند که برای پدر و مادرش درس نمی‌خواند بلکه این کار را برای خودش انجام می‌دهد تا به هدفی شخصی دست یابد. هم چنین او باید قادر باشد بین زندگی کنونی اش به عنوان دانش آموز و زندگی آینده اش به‌عنوان فردی بزرگسال ارتباط ایجاد کند و از کودکی برنامه یا رویای شغل آینده اش را در ذهن بپروراند.«می‌خواهی یک دامپزشک بشوی؟ درس علوم خیلی برایت مهم است»، «یک خبرنگار بزرگ؟ یادگیری زبان های خارجی به تو کمک می‌کند» …
البته این بدان معنا نیست که او را دربند برنامه ای دست نیافتنی و غیر عینی کنید بلکه به او کمک کنید تا به تلاش هایی که مدرسه از او می‌خواهد، معنا ببخشد.
برای آنکه کودک برای درس خواندن انگیزه داشته باشد و احساس مسولیت کند باید درک کند که برای پدر و مادرش درس نمی‌خواند بلکه این کار را برای خودش انجام می‌دهد تا به هدفی شخصی دست یابد. هم چنین او باید قادر باشد بین زندگی کنونی اش به عنوان دانش آموز و زندگی آینده اش به‌عنوان فردی بزرگسال ارتباط ایجاد کند و از کودکی برنامه یا رویای شغل آینده اش را در ذهن بپروراند.«می‌خواهی یک دامپزشک بشوی؟ درس علوم خیلی برایت مهم است»، «یک خبرنگار بزرگ؟ یادگیری زبان های خارجی به تو کمک می‌کند» …
البته این بدان معنا نیست که او را دربند برنامه ای دست نیافتنی و غیر عینی کنید بلکه به او کمک کنید تا به تلاش هایی که مدرسه از او می‌خواهد، معنا ببخشد.
● به او یاد دهید زمان را اداره کند:
اغلب بچه‌ها وقتی عادت می‌کنند تکالیف شان را به طور نامنظم انجام دهند، عاجز می‌شوند.
ازاین رو باید خیلی زود به آنها ریتم منظم کاری داد. وقتی کودک از مدرسه به خانه برمی‌گردد، چه زمانی بیشتر احساس راحتی می‌کند تا تکالیفش را انجام دهد؟
با درنظر گرفتن علایق او و محدودیت های خانواده، یک ساعت مشخص را برایش تعیین کنید. بدین‌ترتیب کودکی که از همان کلاس اول هر روز بعد از خوردن عصرانه به خواندن عادت کند، بعد‌ها نیز راحت تر می‌تواند وقت بیشتری را به طور منظم به انجام تکالیف مدرسه اش اختصاص دهد.
اغلب بچه‌ها وقتی عادت می‌کنند تکالیف شان را به طور نامنظم انجام دهند، عاجز می‌شوند.
ازاین رو باید خیلی زود به آنها ریتم منظم کاری داد. وقتی کودک از مدرسه به خانه برمی‌گردد، چه زمانی بیشتر احساس راحتی می‌کند تا تکالیفش را انجام دهد؟
با درنظر گرفتن علایق او و محدودیت های خانواده، یک ساعت مشخص را برایش تعیین کنید. بدین‌ترتیب کودکی که از همان کلاس اول هر روز بعد از خوردن عصرانه به خواندن عادت کند، بعد‌ها نیز راحت تر می‌تواند وقت بیشتری را به طور منظم به انجام تکالیف مدرسه اش اختصاص دهد.
● برای انجام تکالیف محیط مناسبی برایش فراهم کنید:
بستگی به انتخاب خود کودک دارد؛ داخل آشپزخانه، داخل اتاقش یا مکانی که همه ی فراد خانواده دور و بر او هستند… .
بعضی از بچه‌ها بیشتر از بچه‌های دیگر نیاز دارند تا با حضور والدین شان احساس حمایت کنند. اما در کل، هر چه کودک بزرگ تر شود، برای انجام تکالیفش بیشتر به تنهایی نیاز دارد. بنابراین روش درست، آن است که از این استقلال حمایت کنیم: برای آن که مطمئن شوید تکالیفش را انجام داده او را«نپایید» بلکه نشان دهید که به او اعتماد دارید؛ در عین حال نشان دهید که برای پاسخ گویی به سوالاتش در دسترس و مراقب ادامه روند تحصیلی اش هستید.
بستگی به انتخاب خود کودک دارد؛ داخل آشپزخانه، داخل اتاقش یا مکانی که همه ی فراد خانواده دور و بر او هستند… .
بعضی از بچه‌ها بیشتر از بچه‌های دیگر نیاز دارند تا با حضور والدین شان احساس حمایت کنند. اما در کل، هر چه کودک بزرگ تر شود، برای انجام تکالیفش بیشتر به تنهایی نیاز دارد. بنابراین روش درست، آن است که از این استقلال حمایت کنیم: برای آن که مطمئن شوید تکالیفش را انجام داده او را«نپایید» بلکه نشان دهید که به او اعتماد دارید؛ در عین حال نشان دهید که برای پاسخ گویی به سوالاتش در دسترس و مراقب ادامه روند تحصیلی اش هستید.
● به جای قضاوت کردن بر او نظارت کنید:
در هر حالتی، کودک باید تکالیفش را خودش به تنهایی انجام دهد. چنانچه تکالیفش را «به جای او» انجام دهید، باعث می‌شود همه ی اعتمادی که به قابلیت هایش برای پیشرفت کردن دارد را از دست بدهد و در حالی‌که اجازه نمی‌دهید پیامدهای اشتباهاتش را تجربه کند، او را بی‌مسولیت بارمی‌آورید. پدر و مادر بنا به درخواست کودک و برای آن که ببینند تکالیفش را به اتمام رسانده است باید مداخله کنند.
در هر حالتی، کودک باید تکالیفش را خودش به تنهایی انجام دهد. چنانچه تکالیفش را «به جای او» انجام دهید، باعث می‌شود همه ی اعتمادی که به قابلیت هایش برای پیشرفت کردن دارد را از دست بدهد و در حالی‌که اجازه نمی‌دهید پیامدهای اشتباهاتش را تجربه کند، او را بی‌مسولیت بارمی‌آورید. پدر و مادر بنا به درخواست کودک و برای آن که ببینند تکالیفش را به اتمام رسانده است باید مداخله کنند.
این نظارت فرصتی است تا نقاط ضعف دانش آموز را مشخص کنند و به ویژه نشان دهند که شاهد تلاش ها و زحمات او هستند. هیچ قضاوتی در مورد او نکنید، نمرات کلاسی اش کفایت می‌کند. همچنین افکاری از این دست را کنار بگذارید: «تو هیچی نفهمیدی»، «تومی تونستی بهتر از اینها کار کنی» و… .
به جای گفتن «تو» ترجیحا عباراتی بدون منظور به‌کار برید که او را برای اصلاح خود تشویق می‌کنند؛ مثلا، به جای آنکه بگویید: «تو ۳بار اشتباه کرده‌ای» بگویید: «۳ اشتباه وجود دارد» .
به جای گفتن «تو» ترجیحا عباراتی بدون منظور به‌کار برید که او را برای اصلاح خود تشویق می‌کنند؛ مثلا، به جای آنکه بگویید: «تو ۳بار اشتباه کرده‌ای» بگویید: «۳ اشتباه وجود دارد» .
و به‌دخصوص فراموش نکنید که به ازای هر موفقیت به او تبریک بگویید.
● نقاط قوتش را بازشناسید:
اغلب پدر و مادرها در حالی که فراموش می‌کنند نقاط قوت فرزندشان را بشناسند، روی نمرات بد او تمرکز می کنند. زبان، هنرهای تجسمی، جغرافی، ورزش و …، هیچ درسی نباید بی ارزش شمرده شود. هم چنین می‌توان از طریق دروسی که فرزند تان بر آن ها تسلط دارد، او را به سمت دروسی که در آن ها مشکل دارد سوق دهید؛ علاقه ی او به هنرهای تجسمی فرصتی است تا او را به تاریخ علاقه مند کنید. علاقه ی او به ورزش باعث می‌شود تا در مورد نیرو، زمان و فاصله با او صحبت کنید و اهمیت ریاضی را به او نشان دهید.
اغلب پدر و مادرها در حالی که فراموش می‌کنند نقاط قوت فرزندشان را بشناسند، روی نمرات بد او تمرکز می کنند. زبان، هنرهای تجسمی، جغرافی، ورزش و …، هیچ درسی نباید بی ارزش شمرده شود. هم چنین می‌توان از طریق دروسی که فرزند تان بر آن ها تسلط دارد، او را به سمت دروسی که در آن ها مشکل دارد سوق دهید؛ علاقه ی او به هنرهای تجسمی فرصتی است تا او را به تاریخ علاقه مند کنید. علاقه ی او به ورزش باعث می‌شود تا در مورد نیرو، زمان و فاصله با او صحبت کنید و اهمیت ریاضی را به او نشان دهید.
● برایش الگو باشید:
چرا کودک وقتی از مدرسه به خانه بر می‌گردد باید تکالیفش را انجام دهد درحالی‌که پدر و مادرش وقتی از سر کار به خانه بازمی‌گردند تلویزیون تماشا می‌کنند؟
چرا کودک وقتی از مدرسه به خانه بر می‌گردد باید تکالیفش را انجام دهد درحالی‌که پدر و مادرش وقتی از سر کار به خانه بازمی‌گردند تلویزیون تماشا می‌کنند؟
چرا کودک باید بخواهد برای درس و مدرسه تلاش کند در حالی که می شنود که پدر و مادرش حرف های خوبی در مورد کارشان نمی‌زنند؟
چرا وقتی که پدر و مادرش مطالعه نمی‌کنند، کودک باید کتاب بخواند؟
لازم است بین خواسته و توقعی که از فرزندمان داریم و عملی که خود انجام می‌دهیم انسجام وجود داشته باشد. برای آن که فرزندتان را به درستی طی دوران تحصیلی اش همراهی کنید، ابتدا باید خودتان در زندگی روزانه برایش یک الگو باشید.
● به جای اینکه نگران شوید درک کنید:
کجا مشکل داشته؟
کجا مشکل داشته؟
چه چیزی را نفهمیده؟
چه کار کنیم تا دوباره این اشتباهات را تکرار نکند؟
اگر
بنا باشد که با دیدن فقط یک نمره ی بد نگران نشویم، خوب است که در مورد
علت های آن به روشنی و فورا با کودک و در صورت لزوم با معلمش صحبت کنیم.
زیرا اگر مشکلات را به حال خود رها کنیم، احتمال دارد که یا نسبت به کودک خیلی «سختگیر» شویم یا بیش از حد او را به حال خودش رها کنیم. «هیچ کاری نمی‌شه کرد»، «هر کار بکنی، هیچی از ریاضی سرش نمی‌شه»؛
این دو برخورد انگیزه ی کودک برای درس خواندن را به شدت از بین می‌برد.
زیرا اگر مشکلات را به حال خود رها کنیم، احتمال دارد که یا نسبت به کودک خیلی «سختگیر» شویم یا بیش از حد او را به حال خودش رها کنیم. «هیچ کاری نمی‌شه کرد»، «هر کار بکنی، هیچی از ریاضی سرش نمی‌شه»؛
این دو برخورد انگیزه ی کودک برای درس خواندن را به شدت از بین می‌برد.
پست ثابت: